คำทำวัตรเช้า

อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ ภะคะวา	พุทธัง ภะคะวันตัง อะภิวาเทมิ.(กราบ)
สวากขาโต ภะคะวะตา ธัมโม	ธัมมัง นะมัสสามิ.......................(กราบ)
สุปะฏิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ	สังฆัง นะมามิ.............................(กราบ)

(ปุพพภาคนมการ)

(หันทะ มะยัง พุทธัสสะ ภะคะวะโต ปุพพะภาคะนะมาการัง กะโรมะ เส)  

นะโมตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ

นะโมตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ

นะโมตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ

(พุทธาภิถุติ)

(หันทะ มะยัง พุทธาภิถุติง กะโรมะ เส)  

          โย โส ตะถาคะโต อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ, วิชชาจะระณะ สัมปันโน สุคะโต โลกะวิทู อนุตตะโร ปุริสะทัมมะสาระถิ สัตถาเทวะมะนุสสาณัง พุทโธ ภะคะวา, โย อิมัง โลกัง สะเทวะกัง สะมาระกัง สะพรัหมะกัง, สัสสะมะณะพราหมะณิง ปะชัง สะเทวะมะนุสสัง สะยัง อะภิญญา สัจฉิกัตวา ปะเวเทสิ, โย ธัมมัง เทเสสิ อาทิกัล์ยาณัง มัชเฌกัลฺยาณัง ปะริโยสานะกัล์ยาณัง, สาตถัง สะพ์ยัญชะนัง เกวะละปะริปุณณัง ปะริสุทธัง พรัหมะจะริยัง ปะกาเสสิ, ตะมะหัง ภะคะวันตัง อะภิปูชะยามิ ตะมะหัง ภะคะวันตัง สิระสา นะมามิ ฯ

(กราบลงหนึ่งครั้งระลึกพระพุทธคุณ)

(ธัมมาภิถุติ)

(หันทะ มะยัง ธัมมาภิถุติง กะโรมะ เส)  

          โย โส ส์วากขาโต ภะคะวะตา ธัมโม, สันทิฏฐิโก อะกาลิโก เอหิปัสสิโก, โอปะนะยิโก ปัจจัตตัง เวทิตัพโพ วิญญูหิ, ตะมะหัง ธัมมัง อะภิปูชะยามิ ตะมะหัง ธัมมัง สิระสา นะมามิ ฯ

(กราบลงหนึ่งครั้งระลึกพระธรรมคุณ)  

(สังฆาภิถุติ)

(หันทะ มะยัง สังฆาภิถุติง กะโรมะ เส)

          โฆ โส สุปะฎิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, อุชุปะฎิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, ญายะปะฎิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, สามีจิปะฎิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,ยะทิฑัง จัตตาริ ปุริสะยุคานิ อัฏฐะ ปุริสะปุคคะลา, เอสะ ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,อาหุเนยโย ปาหุเนยโย ทักขิเณยโย อัญชะลีกะระณีโย, อะนุตตะรัง ปุญญักเขตตัง โลกัสสะ, ตะมะหัง สังฆัง อะภิปูชะยามิ ตะมะหัง สังฆัง สิระสา นะมามิ ฯ

(กราบลงหนึ่งครั้งระลึกพระสังฆคุณ)

(รตนัตตยปณามคาถา)  

(หันทะ มะยัง ระตะนัตตะยัปปะณามะคาถาโย เจวะ สังเวคะปะริกิตตะนะ ปาฐัญจะ ภะณามะ เส)  

พุทโธ สุสุทโธ กะรุณามะหัณณะโว	โยจจันตะสุทธัพพะระญาณะโลจะโน
โลกัสสะ ปาปูปะกิเลสะฆาตะโก	วันทามิ พุทธัง อะหะมาทะเรนะ ตัง
ธัมโม ปะทีโป วิยะ ตัสสะ สัตถุโน	โย มัตคะปากามะตะเภทะภินนะโก
โลกุตตะโร โย จะ ตะทัตถะทีปะโน	วันทามิ ธัมมัง อะหะมาทะเรนะ ตัง
สังโฆ สุเขตตาภ์ยะติเขตตะสัญญิโต	โย ทิฎฐะสันโต สุคะตานุโพธะโก
โลลัปปะหิโน อะริโย สุเมธะโส	วันทามิ สังฆัง อะหะมาทะเรนะ ตัง
อิจเจวะเมกันตะภิปูชะเนยยะกัง	วัตถุตตะยัง วันทะยาตาภิสังขะตัง
ปุญญัง มะยา ยัง มะมะ สัพพุปัททะวา	มา โหนตุ เว ตัสสะ ปะภาวะสิทธิยา ฯ

ต่อไปนี้เป็นวิปัสสนาให้พิจารณาตามได้ด้วย

          อิธะ ตะถาคะโต โลเก อุปปันโน อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ, ธัมโม จะ เทสิโต นิยยานิโก อุปะสะมิโก ประรินิพพานิโก สัมโพธะคามี สุคะตัปปะเวทิโต, มะยันตัง ธัมมัง สุต์วา เอวัง ชานามะ, ชาติปิ ทุกขา ชะราปิ ทุกขา มะระณัมปิ ทุกขัง, โสกะปะริเทวะทุกขะโทมะนัสสุปายาสาปิ ทุกขา, อัปปิเยหิ สัมปะโยโค ทุกโข ปิเยหิ วิปปะโยโค ทุกโข ยัมปิจฉัง นะ ละภะติ ตัมปิ ทุกขัง, สังขิตเตนะ ปัญจุปาทานักขันธา ทุกขา, เสยยะถีฑังฯ

รูปูปาทานักขันโธ	เวทะนูปาทานักขันโธ
สัญญูปาทานักขันโธ	สังขารูปาทานักขันโธ
วิญญาณูปาทานักขันโธ

          เยสัง ปะริญญายะ, ธะระมาโน โส ภะคะวา, เอวัง พะหุลัง สาวะเก วิเนติ, เอวัง ภาคา จะ ปะนัสสะ ภะคะวะโต สาวะเกสุ อะนุสาสะนี พะหุลา ปะวัตตะติ,

รูปัง อะนิจจัง	เวทะนา อะนิจจา
สัญญา อะนิจจา	สังขารา อะนิจจา
วิญญาณัง อนิจจัง	รูปัง อะนัตตา
เวทะนา อะนัตตา	สัญญา อะนัตตา
สังขารา อะนัตตา	วิญญา นังอะนัตตา
สัพเพ สังขารา อะนิจจา	สัพเพ ธัมมา อะนัตตาติ ฯ

          เต มะยัง โอติณณามะหะ ชาติยา ชะรามะระเณนะ, โสเกหิ ปะริเทเวหิ ทุกเขหิ โทมะนัสเสหิ อุปายาเสหิ, ทุกโขติณณา ทุกขะปะเรตา, อัปเปวะนามิมัสสะ เกวลัสสะ ทุกขักขันธัสสะ อันตะกิริยา ปัญญาเยถาติ, จิระปะรินิพพุตัมปิ ตัง  ภะคะวันตัง  สรณังคะตา, ธัมมัญจะ สังฆัญจะ ตัสสะ ภะคะวะโต ทุกขักขันธัสสะ อันตะกิริยายะ สังวัตตะตุ

ตังขะณิกะปัจจะเวกขะณะวิธี

(หันทะ มะยัง ตังขะณิกะปัจจะเวกขะณะ ปาฐัง ภะณามะ เส)

         ปะฏิสังขา โยนิโส จีวะรัง ปะฏิเสวามิ, ยาวะเทวะ สีตัสสะ ปะฎิฆาตายะ, อุณ์หัสสะ  ปะฎิฆาตะยะ, ยาวะเทวะ หิริโกปินนะปะฎิจฉาทะนัตถัง ฯ

         ปะฎิสังขา โยนิโส บิณฑะปาตัง ปะฎิเสวามิ, เนวะ ท์วายะ นะ มะทายะ นะ มัณฑะนายะ อิติ ปุราณัญจะ เวทะนัง ปะฎิหังขามิ นะวัญจะ เวทะนัง นะ อุปปาเทสสามิ, ยาต์ตรา จะ เม ภะวิสสะติ อะนะวัชชะตา จะ ผาสุวิหาโร จาติ ฯ

         ปะฎิสังขา โยนิโส   เสนาสะนัง ปะฎิเสวามิ, ยาวะเทวะ สีตัสสะ ปะฎิฆาตายะ, อุณ์หัสสะ ปะฎิฆาตะยะ, ฑังสะมะกะวาตาตะปะสิริงสะปะสัมผัสสานัง ปะฎิฆาตายะ, ยาวะเทวะ อุตุปะริสสะยะวิโนทะนัง ปะฎิสัลลานารามัตถัง ฯ

         ปะฎิสังขา โยนิโส   คิลานะปัจจะยะเภสัชชะปะริกขารัง ปะฎิเสวามิ, ยาวะเทวะ อุปปันนานัง เวยยาพาธิกานัง เวทะนานัง ปะฏิฆาตะยะ, อัพ์ยาปัชฌะปะระมะตายาติ

_______________________________

         นัตถิเม สะระณัง อัญญัง พุทโธ เม สะระณัง วะรัง เอเตนะ สัจจะวัชเชนะ โสตถิเต โหตุ สัพพะทา

         นัตถิเม สะระณัง อัญญัง ธัมโม เม สะระณัง วะรัง เอเตนะ สัจจะวัชเชนะ โสตถิเต โหตุ สัพพะทา

         นัตถิเม สะระณัง อัญญัง สังโฆ เม สะระณัง วะรัง เอเตนะ สัจจะวัชเชนะ โสตถิเต โหตุ สัพพะทา

มหาการุณิโกคาถา

         มหาการุณิโก นาโถอัตถายะ สัพพะปาณินัง ปูเรตะวา ปารมี สัพพาปัตโต สัมโพธิมุตตะมัง เอเตนะสัจจะวัชเชนะ โสตถิเตโหตุสัพพะทา

         มหาการุณิโก นาโถหิตายะ สัพพะปาณินัง ปูเรตะวา ปารมี สัพพาปัตโต สัมโพธิมุตตะมัง เอเตนะสัจจะวัชเชนะ โสตถิเตโหตุสัพพะทา

         มหาการุณิโก นาโถสุขายะ สัพพะปาณินัง ปูเรตะวา ปารมี สัพพาปัตโต สัมโพธิมุตตะมัง เอเตนะสัจจะวัชเชนะ โสตถิเตโหตุสัพพะทา

         โสอัตถะ ลัทโธ สุขิโตวิรุฬโห พุทธะสาสะเน อะโรโค สุขิโต โหหิสาหะ สัพเพหิ ญาติภิ

         สาอัตถะ ลัทธาสุขิตา วิรุฬหา พุทธะสาสะเน อะโรโค สุขิตา โหถะสะหะ สัพเพหิ ญาติภิ

         เตอัตถะ ลัทธาสุขิตา  วิรุฬหา พุทธะสาสะเน อะโรโค สุขิตาโหถะ สะหะ สัพเพหิ ญาติภิ

ติโลกะวิชะราชะปัตติทานะคาถา

ยังกิญจิ กุสะลัง กัมมัง	กัตตัพพัง กิริยัง มะมะ
กาเยนะ วาจามะนะสา	ติทะเส สุคะตัง กะตัง
เย สัตตา สัญญิโน อัตถ	เย จะ สัตตา อะสัญญิโน
กะตัง ปุญญะผะลัง มัยหัง	สัพเพภาคี ภะวันตุ เต
เยตัง กะตัง สุวิทิตัง	ทินนัง ปุญญะผะลัง มะยา
เย จะ ตัตถะ นะ ชานันต	เทวา คันต์วา นิเวทะยุง
สัพเพ โลกัมหิ เย สัตตา	ชีวันตาหาระเหตุกา
มะนุญญัง โภชะนัง สัพเพ	ละภันตุ มะมะ เจตะสาติ

ปัตติทานะคาถา

         ยา เทวะตา สันติ วิหาระวาสินี ถูเป ฆะเร โพธิฆะเร ตะหิง ตะหิง ตา ธัมมะทาเนนะ ภะวันตุ ปูชิตา โสตถิง กะโรนเตธะ วิหาระมัณฑะเล เถรา จะ มัชฌา นะวะกา จะ ภิกขะโว สารามิกา ทานะปะตี อุปาสะกา คามา จะ เทสา นิคะมา จะ อิสสะรา สัปปาณะภูตา สุขิตา ภะวันตุ เต ชะลาพุชา เยบิจะ อัณฑะสัมภะวา สังเสทะชาตา อะถะโวปะปาติกา นิยยานิกัง ธัมมะวะรัง ปฎิจจะ เตฯ

         สัพเพปิ ทุกขัสสะ กะโรนตุ สังขะยัง ฐาตุ จิรัง สะตัง ธัมโม ธัมมัทธะรา จะปุคคะลา สังโฆ โหตุ สะมัคโค วะ อัตถายะ จะ หิตายะ จะ อัมเห รักขะตุ ลัทธัมโม สัพเพปิ ธัมมะจาริโน วุฑฒิง สัมปาปุเณยยามะ ธัมเม อะริยัปปะเวทิเต

ต่อไปนี้เป็นคำแผ่เมตตากรวดน้ำ

         สัพเพสัตตา สัตว์ทั้งหลายทั้งปวงที่มีสังขาร มีวิญญาณครองอยู่ก็ดี แต่ชั้นต่ำ ชั้นกลาง ชั้นสูงสุด สัตว์ที่ล่วงลับไปแล้ว มีแต่วิญญาณล่องลอยอยู่ตามดินป่าหญ้า ภูผาป่าไม้ อยู่ในห้วย ห่อมภูเขา อยู่ในถ้ำคูหา อยู่ในดอยเชตวันต่างๆ อยู่ในเคหะสถานวัดวาอารามสถานที่นี้ก็ดีอยู่ในพื้นปฐพีก็ดี อยู่ทั่วทุกชั้นฟ้าก็ดี อยู่นอกฟ้าป่าหิมพานก็ดี แต่ชั้นต่ำ ชั้นกลาง ชั้นสูงสุด ท่านทั้งหลายจงได้รับส่วนบุญส่วนกุศลแก่ข้าพเจ้าที่ได้นมัสการกราบไหว้ แต่พระศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้า พระธรรมเจ้า พระอริยสงฆ์เจ้า ขอให้ท่านทั้งหลายจงมีแต่ความสุข ให้ปราศจากทุกข์ทั้งปวง ขอจงมีแต่สุขเถิด

          พุทธัง สะระณัง คัจฉามิ อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ ภะคะวา พุทธัง ภะคะวันตัง อะภิวาเทมิ…………(กราบ)

          ธัมมัง สะระณัง คัจฉามิ สวากขาโต ภะคะวะตา ธัมโม ธัมมัง นะมัสสามิ………………….(กราบ)

          สังฆัง สะระณัง คัจฉามิ สวากขาโต ภะคะวะตา ธัมโม ธัมมัง นะมัสสามิ………………….(กราบ)  

          สัพเพสัตตา สัตว์ทั้งหลายทั้งปวง ท่านจงรักษาตนให้พ้นจากทุกข์ภัยเถิด อย่าเบียดเบียนซึ่งกันและกันเลย ตลอดเจ้ากรรมนายเวร ท่านจงอยู่เป็นสุขเถิด ขอจงมีความสุขเสมอหน้ากันทุกท่านเถิด

(สำหรับคำแผ่เมตตานี้ให้เหมือนกันทั้งการทำวัตรเช้าและการทำวัตรเย็น)